KENDİNE İYİ BİR ARKADAŞ OLMAK

Bir düşünün. Sevdiğiniz, iyi bir arkadaşınız sıkıntı içindeyken ya da acı çekerken ona nasıl yaklaşırsınız? Ona neler söylemek istersiniz? Bu sırada ses tonunuz nasıl olur? Bedeninizle ona nasıl davranırsınız? Bu sorulara birçok insanın “anlayışla destek olurum, bu süreci atlatması için nasıl yardım edebileceğimize bakmaya çalışırım” gibi yanıtlar verdiğini görüyoruz. Ancak iyi bir arkadaş yerine ‘kendinizi’ koyduğunuzda bu soruların cevapları ne olur? Kendi zor zamanlarınızda, başarısızlığınızda, reddedildiğinizde, siz acı çekerken kendinize nasıl yaklaşıyorsunuz?

Birçok zaman kendimizi eleştirmek, yargılamak, eksik görmek hepimizin en kolayındaki yanıtlar oluyor. Kendinize bu şekilde yaklaşmanın altyapısını oluşturan geçmiş yaşantılarınız ve öğrenmeleriniz olabilir. Bu çok anlaşılır bir durum. Ancak şu anda o çok sevdiğiniz arkadaşınıza bu yanıtları verseniz, ilişkiniz nasıl olurdu? İşte bu noktada “öz şefkat” olarak adlandırılan, kendimize nazik bir iç ses sunmayı denemek o iyi arkadaşı kaybetmemek demektir. Zor zamanında onun yanında olarak, destek sağlayarak, yargılamadan duygularını anlamaya çalışarak acısını katmerlendirmemek demektir.

Öz şefkate böyle bakınca hayati bir değer taşıdığını fark ediyoruz. Araştırmalar da gösteriyor ki, kendine şefkatin kapılarını açan insanların zorluklarla baş edebilme becerisinin daha yüksek, problemleri zihinlerinde geviş getirmelerinin daha az olduğu bilinmektedir. Öz şefkati yüksek kişilerin eleştirmek yerine cesaretlendirme yolunu kullandıkları, travmatik deneyimlere daha sağlıklı yanıtlar verebildikleri böylece daha iyimser ve mutlu oldukları bilinmektedir.

Acı verici deneyimler veya yaşantılar şüphesiz ki evrensel bir durum. İnsan olmanın doğal bir hali. Ancak hissettiğimiz sıkıntılı duygulara verdiğimiz yanıtlar herkes için farklı. Yaşadığımız acıya yargılayıcı, daha kötümser ve keşkelerle bakmak da; kendimizi cesaretlendirmek, anlamaya çalışmak, nazik bir tavırla yaşananları karşılamak ve öğrenmek de bir seçimdir.

Kaynaklar:
• Van den Brink, E., Koster, F., ve Atalay, Z. Şefkat Korkaklara Göre Değil. İnkılap Kitabevi. 2021.
• Van den Brink, E. Ve Koster, F. (2015). Mind-fulness-Based Compassionate Living. London.
• Gilbert, P. (2009). The compassionate mind. London.
• Neff, K. (2011). Self-compassion. New York.

Klinik Psikolog Sümeyye Merve MADEN